ਅੱਖਾਂ ਜੀਵਨ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ : ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਬਾਰੇ……….

ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ-8 ਮਈ 2024

ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ ਪਰ ਅੱਖਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹਨ। ਅੱਖਾਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਜਿੰਨੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ  ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਜੇ ਤੁਸੀ ਨੀਲਾ ਅਸਮਾਨ, ਰੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਹਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਜਾਣ ਲਓ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਸਮਤ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਬੇਰੰਗ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅੱਖਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜੋ ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ।

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਲਾਲ ਹੋਣਾ,ਜਲਨ, ਖੁਸ਼ਕੀ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣਾ ਹੁਣ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ।ਬੀਪੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਡਾਇਬਟੀਜ਼, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਮੋਤੀਆ ਹੈ ਜੋ ਨਜ਼ਰ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਹ  ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵੀ ਖੋਹ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਕਿਵੇਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਨਜ਼ਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ?

ਜਾਣੋ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹੜੇ ਉਪਾਅ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀ ਆਪਣੀਆ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਰਗੜਨਾ : ਕਈ ਵਾਰ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਰਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਰਗੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਦੇਖਣਾ : ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਦੇਖਣਾ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਯੰਤਰਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅੱਖਾਂ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਕੋਈ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਐਨਕਾਂ ਨਾ ਲਗਾਣਾ : ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਐਨਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਹਵਾ ਸਿੱਧੀ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਵੱਜੇਗੀ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਐਨਕਾਂ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇਗੀ।

ਮੇਕਅੱਪ ਨਾਲ ਸੌਣਾ : ਜਦੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਬਾਹਰੋਂ ਪਰਤਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਥਕਾਵਟ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੇਕਅੱਪ ਨਹੀਂ ਹਟਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੌਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਮੇਕਅਪ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪਲਕਾਂ ਦੀ ਲਾਗ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਦੇ ਬਲਾਕ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਜਲਣ ਅਤੇ ਮੁਹਾਸੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ : ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਜਲਣ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਜਲਣ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਲਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕੁਝ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਜਲਨ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਜਾਂ ਖੁਜਲੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਣਾਓ ਇਹਨਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖਿਆਂ ਨੂੰ……

ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੱਟੇ – ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੱਟੇ ਲਗਾਓ। ਇਹ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦਿਨ ‘ਚ 2-3 ਵਾਰ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਧੋ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਜਲਨ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ‘ਚ ਭਿੱਜਿਆ ਨਰਮ ਕੱਪੜਾ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖੋ।

ਗੁਲਾਬ ਜਲ ਪਾਓ — ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਜਲਣ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਖੁਸ਼ਕੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਗੁਲਾਬ ਜਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਕਾਟਨ ਦੇ ਆਈ ਪੈਕ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬ ਜਲ ‘ਚ ਭਿਉਂ ਕੇ ਬਣਾਓ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖੋ। ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਗੁਲਾਬ ਜਲ ਦੀਆਂ 1-2 ਬੂੰਦਾਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਠੰਡਕ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਮਿਲੇਗਾ।

ਐਲੋਵੇਰਾ ਜੈੱਲ ਆਈ ਪੈਕ — ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਧੂੜ-ਮਿੱਟੀ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ਲਾਲ ਅਤੇ ਜਲਣ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਐਲੋਵੇਰਾ ਜੈੱਲ ਵਧੀਆ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ 3-4 ਚੱਮਚ ਐਲੋਵੇਰਾ ਜੈੱਲ ਲਓ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅੱਧਾ ਕੱਪ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਬਰਫ ‘ਚ ਮਿਲਾ ਲਓ। ਹੁਣ ਇਸ ‘ਚ ਕਾਟਨ ਪੈਡ ਨੂੰ ਭਿਓ ਕੇ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਆਈ ਪੈਕ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਗਾਓ। ਇਸ ਨੂੰ ਦਿਨ ‘ਚ ਦੋ ਵਾਰ ਲਗਾਓ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਾਫੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲੇਗੀ।

ਧਨੀਏ ਦਾ ਪਾਣੀ— ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਧਨੀਏ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਧਨੀਏ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਗੁਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ 1 ਕੱਪ ਪਾਣੀ ‘ਚ 1 ਚਮਚ ਧਨੀਆ ਪਾਓ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਲਓ। ਹੁਣ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਕਪਾਹ ਡੁਬੋ ਕੇ ਆਈ ਪੈਕ ਬਣਾਓ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਓ। ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵੀ ਧੋ ਸਕਦੇ ਹੋ।