ਜਪਤੇਗ ਸਿੰਘ ਭੰਮਰਾਂ ਨੇ ਜਿੱਤੀ ਅਮਰੀਕੀ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ – ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਚੁਣੇ : ਸੋਲਰ ਮੇਕ ਇੰਜਣ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਮਿਲਿਆ “ਬਿਲਡ ਏ ਬੈਟਰ ਫਿਊਚਰ” ਅਵਾਰਡ  

ਨਿਊਜ਼ ਪੰਜਾਬ

ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜਪਤੇਗ ਸਿੰਘ ਭੰਮਰਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵੱਕਾਰੀ ‘ਆਨਰਜ਼ਗ੍ਰੈਂਡਯੂ 2025 ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ’ ਜਿੱਤ ਲਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਭੰਮਰਾਂ ਨੂੰ ‘ਬਿਲਡ ਏ ਬੈਟਰ ਫਿਊਚਰ’ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸ ਵਜੋਂ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ 8.4 ਲੱਖ ਰੁਪਏ) ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੋਲਰ ਮੇਕ ਇੰਜਣ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ 5000 ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ 4.2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ) ਦੀ ਵਾਧੂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਮਿਲੀ ਹੈ।

ਡਲਹੌਜ਼ੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਦੇ 12ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਭੰਮਰਾ ਨੇ ਸੀਐਸਆਈਆਰ-ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਇੰਟੈਗਰੇਟਿਵ ਮੈਡੀਸਨ (IIIM) ਜੰਮੂ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨਾਸਿਰ ਉਲ ਰਾਸ਼ਿਦ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਹੇਠ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਗਲੋਬਲ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤੀ। ‘ਆਨਰਸਗ੍ਰੈਡਯੂ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ’ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਅਸਾਧਾਰਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਚੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਟਿਊਸ਼ਨ ਲਈ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਜੇਤੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਸਿਖਰਲੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਵੀਨਤਾ ਲਈ 5,000 ਡਾਲਰ ਦਾ ਵਾਧੂ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਿੱਚ, ਡਲਹੌਜ਼ੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਦੇ 12ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜਪਤੇਗ ਸਿੰਘ ਭੰਮਰਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੋਲਰ ਮੇਕ ਇੰਜਣ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ “ਬਿਲਡ ਏ ਬੈਟਰ ਫਿਊਚਰ” ਅਵਾਰਡ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ $10,000 ਗ੍ਰਾਂਟ ਅਤੇ $5000 ਵਾਧੂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਜਿੱਤ ਕੇ ਵੱਕਾਰੀ ਆਨਰਜ਼ਗ੍ਰੈਡਯੂ 2025 ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਜਿਗਿਆਸਾ ਹੈਕਾਥੌਨ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, CSIR-ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟਿਵ ਮੈਡੀਸਨ (IIIM) ਜੰਮੂ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਨਾਸਿਰ ਉਲ ਰਸ਼ੀਦ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਜਪਤੇਗ ਦੀ ਨਵੀਨਤਾ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਗਲੋਬਲ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਇਸ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਪੰਜ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਿਆ।

ਜਪਤੇਗ ਸਿੰਘ ਬਮਰਾਹ CSIR-IIIM, ਜੰਮੂ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੌਰਾਨ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ, ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੋਲਰ ਮੇਕ ਇੰਜਣ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹੋਏ।

ਆਨਰਜ਼ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਆਨਰਜ਼ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ – ਇੱਕ ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਪਹਿਲ ਜੋ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀ ਹੈ – ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਅਸਧਾਰਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਟਿਊਸ਼ਨ ਲਈ $10,000 ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਜੇਤੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੋਟੀ ਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਟਿਊਸ਼ਨ ਲਈ $10,000 ਵਾਧੂ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹਨਾਂ ਜੇਤੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੋਟੀ ਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਅਤੇ ਸਕੇਲ ਕਰਨ ਲਈ $5000 ਵਾਧੂ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਪਤੇਗ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸੋਲਰ ਮੇਕ ਇੰਜਣ, ਇੱਕ ਟਿਕਾਊ ਊਰਜਾ ਹੱਲ, ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤੀ ਬਲਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਵੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨਵੀਨਤਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਬਣ ਗਈ। 2012 ਤੋਂ, ਜਪਤੇਗ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਪੈਨ ਇੰਡੀਆ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ CSIR ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ, ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀ ਤਕਨੀਕ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਪੱਧਰਾਂ ‘ਤੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ CSIR ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ CSIRIIIM, ਜੰਮੂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਜਿਹੇ ਯਤਨ ਇੱਕ ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ ਮੁਹਿੰਮ “ਸਟਾਰਟ-ਅੱਪ ਇੰਡੀਆ, ਸਟੈਂਡ-ਅੱਪ ਇੰਡੀਆ” ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 15 ਅਗਸਤ, 2015 ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਭਾਸ਼ਣ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ, ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ); ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ, ਪਰਸੋਨਲ, ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ, ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ, ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ CSIR ਦੇ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੁਆਰਾ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਗਪੇਟ ਦਾ ਕੰਮ ਜਿਸਨੂੰ CSIR-IIIM, ਜੰਮੂ ਤੋਂ ਇਨਕਿਊਬੇਸ਼ਨ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਊਰਜਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸੱਚਮੁੱਚ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਹੈ, ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ ਹੱਲਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੱਥ ਫੜਨ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ CSIR ਜਿਗਿਆਸਾ ਹੈਕਥੌਨ 2024 ਦਾ ਜੇਤੂ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ, CSIR-IIIM ਦੁਆਰਾ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਜਿਸਨੂੰ ਸੋਲਰ ਮੇਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੋਲਰ ਥਰਮਲ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਟੈਂਡਅਲੋਨ ਸਿਸਟਮ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ, CHP (ਕੰਸੈਂਟਰੇਟਿਡ ਹੀਟ ਐਂਡ ਪਾਵਰ) ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੁਸ਼ਲ ਸੋਲਰ ਐਨਰਜੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਅੰਤਰ ਦੁਆਰਾ ਚੱਕਰੀ ਹਵਾ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਅਤੇ ਸੰਕੁਚਨ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਤਾਪ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਮਕੈਨੀਕਲ ਊਰਜਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘੱਟ ਰੋਧਕ ਜਨਰੇਟਰ ਹੈ ਜੋ ਡਾਇਰੈਕਟ ਮਕੈਨੀਕਲ ਤੋਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਊਰਜਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ ਇੰਡਕਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ USP ਰਿਵਰਸੀਬਲ ਹੀਟ ਪੰਪ ਵਜੋਂ ਇਸਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਹੈ। ਜਪਤੇਗ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਤਰਾ CSIR-IIIM ਜੰਮੂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਡਾ. ਨਾਸਿਰ ਉਲ ਰਸ਼ੀਦ ਦੀ ਸਲਾਹ ਹੇਠ ਪੈਨ-CSIR ਜਿਗਿਆਸਾ ਹੈਕਾਥੌਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਸਦਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ, ਸੋਲਰ ਮੇਕ ਇੰਜਣ, ਮਕੈਨੀਕਲ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਹੈਕਾਥੌਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ, CSIR-IIIM ਜੰਮੂ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਜ਼ਬੀਰ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲਈ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਪਹੁੰਚ, ਮਾਹਰ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ।

-_—–

ਤਸਵੀਰ : ਜਪਤੇਗ ਸਿੰਘ ਬਮਰਾਹ CSIR-IIIM, ਜੰਮੂ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੌਰਾਨ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ, ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੋਲਰ ਮੇਕ ਇੰਜਣ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹੋਏ।