ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼- ਭਾਈ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸ਼ਹੀਦ ਸ਼ਹਬਾਜ਼ ਸਿੰਘ – ਅਟੱਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਮਿਸਾਲ

ਅੱਜ ਭਾਈ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸ਼ਹਬਾਜ਼ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਿਵਸ 25 ਮਾਰਚ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਮਹਾਨ ਯਾਦਗਾਰ ਦਿਨ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਭਾਈ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ – ਗਿਆਨਵਾਨ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮਾਹਿਰ

ਭਾਈ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ, ਇਕ ਵਿਦਵਾਨ, ਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮਾਹਿਰ ਸਨ। ਉਹ ਮੋਘਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਉਚੇ ਅਹੁਦੇ ’ਤੇ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਹ ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਡੂੰਘੀ ਸ਼ਰਧਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਮੁਗਲ ਨਵਾਬ ਜਕਾਰੀਆ ਖਾਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਗੁੱਦਾਰੀ ਦੇ ਝੂਠੇ ਦੋਸ਼ ਲਾ ਕੇ ਫੜ੍ਹ ਲਿਆ।

ਭਾਈ ਸ਼ਹਬਾਜ਼ ਸਿੰਘ – ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼ਹੀਦ

ਭਾਈ ਸ਼ਹਬਾਜ਼ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ, ਜੋ ਸਿਰਫ਼ 12-13 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਉਹ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਵਿਦਿਆ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਹੋਸ਼ਿਆਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਤੀ ਅਟੱਲ ਨਿਸ਼ਠਾ ਕਾਰਨ, ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਬੰਧੀ ਬਣਾਇਆ।

ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਵੀਰਾਗਥਾ

ਭਾਈ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸ਼ਹਬਾਜ਼ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਕੋਤਵਾਲੀ ਚੌਕ (ਅੱਜ ਦਾ ਨੌਲਖਾ ਬਾਜ਼ਾਰ) ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਤੰਗ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਲਵੰਤ ਕਰਨ ਦਾ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਇਸਲਾਮ ਧਰਮ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲੈਣ, ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

25 ਮਾਰਚ 1745 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਜੀਅਦੇ ਜਿੰਦਾ ਲਟਕਾ ਕੇ ਅਤੇ ਉਲਟਾ ਕਰਕੇ ਕੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਬਲਿਦਾਨ ਵਜੋਂ ਦਰਜ ਹੋਈ।

ਯਾਦਗਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਣਾ

ਭਾਈ ਸੁਬੇਗ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸ਼ਹਬਾਜ਼ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ’ਤੇ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ’ਚ ਲਾਹੌਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਸਮਾਗਮ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਲਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਉਣਾ ਤੇ ਮਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਕੋਟਿ-ਕੋਟਿ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ!