ਅਨਾਜ਼ ਦੀ ਚਮਕ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ – ਪੜ੍ਹੋ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ
ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ,16 ਦਿਸੰਬਰ 2024
ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਆਹਾਰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਭਿਅਕ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਅਨਾਜ਼ ਦੇ ਦਾਣਿਆਂ ਦੀ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਸ਼ਕਲ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਪਰਲੀ ਪਰਤ (ਸ਼ਿਲ) ਲਾਹੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਨਾਜ਼ ਨੂੰ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ਵੇਚ ਕੇ ਘੱਟ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਆਹਾਰ ਵਾਲਾ ਅਨਾਜ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ।ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਪਸਾਰ ਨੇ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਭੋਜਨਾਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਕ ਅਧਿਐਨ ‘ਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਪਾਲਿਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੋਸ਼ਣ ਤਾਕਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ, ਮੋਟੇ ਅਨਾਜ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੱਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਤਾਜ਼ੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਪੋਸ਼ਣ ਗੁਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਪਾਲਿਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮੋਟੇ ਅਨਾਜਾਂ ਤੋਂ ਫਾਈਬਰ, ਚਰਬੀ, ਫਾਈਟੇਟਸ ਅਤੇ ਖਣਿਜਾਂ ਵਰਗੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਾਲਿਸ਼ ਕੀਤੇ ਮੋਟੇ ਅਨਾਜਾਂ ਨਾਲੋਂ ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਦਰਾਸ ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਰਿਸਰਚ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, ਚੇਨਈ ਅਤੇ ਆਈਸੀਏਆਰ-ਇੰਡੀਅਨ ਮਿਲਟ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਸਪ੍ਰਿੰਗਰ ਲਿੰਕ ਜਰਨਲ ਡਿਸਕਵਰ ਫੂਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਛਾਣ ਵਾਲੇ (ਸਾਬਤ ) ਦਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਪਕਾਉਣ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਅਨਾਜ਼ ਦੇ ਦਾਣਿਆਂ ਦੇ ਬਾਹਰਲੀ ਪਰਤ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ ਉਹ ਢਾਂਚਾਗਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਖੋਜ ਨੇ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਕਿ ਪਾਲਿਸ਼ ਕੀਤੇ ਮੋਟੇ ਅਨਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਹ ਵੱਧ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮਕ ਦੇਖ ਕੇ ਖਪਤਕਾਰ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਵਿਚ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਪਾਲਿਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਨਾਜ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਅਤੇ ਸਟਾਰਚ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ, ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ (ਗਲਾਈਸੈਮਿਕ ਲੋਡ) ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾਣਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦਾਣਿਆਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚਲੇ ਦਾਣੇ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਕੇ ਪਾਲਿਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਾਣੇ ਚਮਕਦਾਰ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਦਿਖਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।