PM ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ 90ਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਿੱਕਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ।
1 ਅਪ੍ਰੈਲ 2024
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅੱਜ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ 90ਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਿੱਕਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ, ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਅਤੇ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।
ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ 90ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮੌਕੇ 90 ਰੁਪਏ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਿੱਕੇ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਵਿਲੱਖਣ ਯਾਦਗਾਰੀ ਸਿੱਕਾ, 99.99% ਸ਼ੁੱਧ ਚਾਂਦੀ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 40 ਗ੍ਰਾਮ ਵਜ਼ਨ ਵਾਲਾ, ਨੌਂ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਫੈਲੇ RBI ਦੇ ਅਮੀਰ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਇਹ ਸਿੱਕਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ RBI ਪ੍ਰਤੀਕ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਹੇਠਾਂ “RBI@90” ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਥਾਈ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੇਠਾਂ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਉੱਕਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਟੋ “ਸੱਤਿਆਮੇਵ ਜਯਤੇ” (ਸੱਚ ਦੀ ਇਕੱਲੀ ਜਿੱਤ) ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਅਸ਼ੋਕ ਥੰਮ੍ਹ ਦੀ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਕਲਪ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, 1900 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹਿਲਟਨ ਯੰਗ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਐਕਟ, 1934 (1934 ਦਾ II) ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ, ਬੈਂਕ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1935 ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ, ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਿਲੱਖਣ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਵਿਕਾਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਬੈਂਕ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜ ਨੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੈਂਕ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ, ਬੈਂਕ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਨਿਯਮ, ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵੱਲ ਮੁੜ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।