2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਬੰਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਕਈ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚਮਕਣਗੇ – SBI ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ 55,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ ਵਿਕਰੀ – ਪੜ੍ਹੋ ਕਿਹੜੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਤੇ ਹੋ ਰਿਹਾ ਖਰਚ
ਕੀਮਤੀ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ, ਮਹਿੰਗੇ ਖਪਤਕਾਰ ਟਿਕਾਊ ਸਮਾਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ AC, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਆਦਿ, ਅਤੇ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਤੇ ਰਕਮ ਖਰਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਐਸਬੀਆਈ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੈਸ਼-ਆਨ-ਡਿਲੀਵਰੀ ਵਿਕਲਪ ਨਾਲ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਆਰਡਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 75 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਯੂਜ਼ਰਸ ਕੈਸ਼-ਆਨ-ਡਿਲੀਵਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਨਾਲ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਈ-ਕਾਮਰਸ, ਫੂਡ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਕਰਿਆਨੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੈਸ਼ ਆਨ ਡਿਲੀਵਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਕੰਜ਼ਿਊਮਰ ਡਿਊਰੇਬਲਸ, ਬੁਟੀਕ ਫਰਨੀਚਰ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਨਾਲ ਵਿਕਰੀ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਮੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦਾਨ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ (ਐੱਸ.ਬੀ.ਆਈ.) ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਨਾਲ ਜਮ੍ਹਾ, ਕਰਜ਼ੇ ਅਤੇ ਖਪਤ ‘ਤੇ ਕਾਫੀ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਖਪਤ ਦੀ ਮੰਗ 55,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁਦਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਪੜਾਅਵਾਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਰਥਿਕ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ‘ਤੇ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
With the bank note remaining a legal tender, unlike demonetization, consumption could see a boost. Though, RBI
asked customers to deposit or exchange the Rs 2000 notes, but it is expected that high-value amounts could move to
high-value spends such as gold/jewellery, high-end consumer durables like AC, mobile phones etc, and real estate
• Petrol pumps: Cash transactions have sharply risen at petrol pumps and cash-paying customers are using Rs
2,000 notes. The All-India Petroleum Dealers Association (AIPDA) has said that the digital payments, which used
to be ~40% of daily sales at pumps, have dropped to ~10% while cash sales have increased dramatically
• Cash on delivery: People have also started ordering items online with the cash-on-delivery option. It is reported
that nearly 75% of Zomato’s users opting for cash-on-delivery have been paying with Rs 2,000 notes.
Ecommerce, food and online grocery segments are likely to witness an increase in customers opting for cash on
delivery.
• Temples: Expected to increase in donations through Rs 2000 notes in temples and other religious institutions
• Sundry purchases: Such as consumer durables, boutique furniture, et
19 ਜੂਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, “2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਫਾਇਦਾ ਖਪਤ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਖਪਤ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ 55,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।” ਬੈਂਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੇ ਉਲਟ ਬੈਂਕ ਨੋਟ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੈਂਡਰ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ, ਇਸ ਲਈ ਖਪਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੋਨਾ, ਗਹਿਣੇ, ਏਸੀ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਅਤੇ ਅਚੱਲ ਜਾਇਦਾਦ ਵਰਗੀਆਂ ਉੱਚ ਕੀਮਤ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪਾਂ ‘ਤੇ ਨਕਦ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਉਥੇ ਖਰਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਡੀਲਰਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਏ.ਆਈ.ਪੀ.ਡੀ.ਏ.) ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਕਰੀ ‘ਚ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 40 ਫੀਸਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਘੱਟ ਕੇ 10 ਫੀਸਦੀ ‘ਤੇ ਆ ਗਈ ਹੈ।
19 ਮਈ ਨੂੰ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਬਚਤ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ 92,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 55,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਢਵਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੈਸੇ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖਪਤ ਨੂੰ ਵੀ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। 19 ਮਈ 2023 ਨੂੰ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਪਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੈਂਡਰ ਰਹੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਅਜਿਹੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
RBI ਐਕਟ, 1934 ਦੀ ਧਾਰਾ 24(1) ਦੇ ਤਹਿਤ ਨਵੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ
ਬੈਂਕ ਨੋਟ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਸਨ।
ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੌਰਾਨ ਸਾਰੇ 500 ਅਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੈਂਡਰ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਉਦੋਂ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਹੋਰ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2018-19 ਵਿੱਚ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਐਸਬੀਆਈ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟ ਕਢਵਾਉਣ ਨਾਲ ਬੈਂਕ ਜਮ੍ਹਾਂ, ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਮੁੜ ਅਦਾਇਗੀ, ਖਪਤ, ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ ਰਿਟੇਲ ਡਿਜੀਟਲ ਕਰੰਸੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।